De productie van kaas wordt voor het eerst vernoemd in een officieel document uit 1115. Tegenwoordig wordt kaas nog steeds met het oorspronkelijke recept ambachtelijk geproduceerd in dorpskaasmakerijen in het gebied van oorsprong, te weten het district Le Gruyère in het kanton Freiburg (Zwitserland), maar ook in de kantons Vaud, Neuchâtel, Jura en sommige gemeenten van de regio Bern.
12e eeuw – Een eeuwenoude traditie
Sinds de 12e eeuw staat de regio Gruyère bekend om zijn kaasproductie. Middeleeuwse kronieken vermelden de vakkennis van de inwoners die de melkproductie van hun kuddes omzetten in een vetrijke kaas die tot in Frankrijk en Italië te koop werd aangeboden.
17e eeuw – De naam en het terroir krijgen een officiële erkenning
De 17e eeuw betekent een belangrijke fase in de geschiedenis van Le Gruyère AOP. Enerzijds wordt de naam officieel aangenomen en anderzijds groeit de export flink. De eerste maatregelen om de oorsprong te beschermen dateren ook uit deze tijd: het woord 'gruyère' geeft de oorsprong van de kaas aan. Het wordt opgenomen in het woordenboek van de Académie Française in 1762.
19e eeuw – Geografische uitbreiding
Door de sterke emigratie die Freiburg in de 18e en 19e eeuw kende, breidde het geografische gebied van de Gruyèreproductie zich uit tot de kantons Vaud, Neuchâtel, Jura en het naburige Frankrijk. Bij gebrek aan een commerciële bescherming en met alleen de kwaliteit als verdedigingsmiddel vond er veelvuldig namaak van de Gruyère plaats. Pas in het midden van de 19e eeuw kwam er een beweging op gang om het beroep te structureren en een erkende benaming van oorsprong in te stellen.
21e eeuw – Appellation d'Origine Contrôlée (AOC) en Protégée (AOP)
Onderhandelingen in Madrid (1891), Parijs (1926) en Rome (1930) leidden tot de ondertekening van een eerste overeenkomst om de namen van goederen en hun oorsprong te beschermen.
Maar het was pas op 6 juli 2001 dat Gruyère een geregistreerde oorsprongsbenaming (AOC) op nationaal niveau toegewezen kreeg, in 2011 gevolgd door een beschermde oorsprongsbenaming (AOP) die voor heel Europa geldt.
